Οι ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ του ΣΥΡΙΖΑ για τα άμεσα μέτρα ανακούφισης των θυμάτων της ανθρωπιστικής κρίσης

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Όταν υπάρχουν περίπου 1.500.000 άνεργοι, πάνω από 300.000 νοικοκυριά χωρίς καθόλου εισόδημα, 600.000 παιδιά που υποσιτίζονται, πάνω από 3.000.000 ανασφάλιστοι πολίτες χωρίς πρόσβαση σε πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, όταν υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και μικροεπιχειρηματίες υπερχρεωμένοι σε τράπεζες και κράτος, όταν οι άστεγοι πολλαπλασιάζονται, όταν εξαιτίας όλων αυτών η κατάθλιψη και οι αυτοκτονίες πυκνώνουν, τότε είναι απολύτως βέβαιο ότι βρισκόμαστε εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης, με πρωτόγνωρη για την μεταπολεμική Ελλάδα έκταση και ένταση. Η Ελλάδα, μια ευρωπαϊκή χώρα εν καιρώ ειρήνης, βιώνει τα αποτελέσματα ενός πολέμου.

Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια προϋποθέτει ένα ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης που δεν μπορεί να εξαρτάται από το ύψος της κερδοφορίας της οικονομικής ολιγαρχίας. Ωστόσο, η μνημονιακή πολιτική πραγματώνει ακριβώς αυτό: συναρτά την εξασφάλιση των στοιχειωδών συνθηκών ζωής από την ανάκτηση αυτής της κερδοφορίας, ενώ παράλληλα δαιμονοποιεί κάθε άλλη δημόσια ενεργητική πολιτική. Όμως, αυτή η υπαγωγή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο κέρδος των οικονομικά πανίσχυρων συνιστά ένδειξη σοβαρότατης πολιτισμικής παρακμής και οπισθοδρόμησης, έναν άνευ προηγουμένου ηθικό μαρασμό.

ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Για τον ΣΥΡΙΖΑ η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης αποτελεί πρωτίστως αδιαπραγμάτευτη ηθική επιταγή. Γι’ αυτό εκπονήσαμε ένα σχέδιο δράσης με μέτρα άμεσης ανακούφισης για τα θύματα της κρίσης. Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ σε άλλους τομείς (π.χ. επαναφορά κατώτατου μισθού, αύξηση κατώτατων συντάξεων, επέκταση επιδόματος ανεργίας σε αυτοαπασχολούμενους κ.λπ.), έχουν στόχο να καταπολεμήσουν τις επιπτώσεις της ακραία φτώχειας, ενώ παράλληλα θα συμβάλλουν στην ανάσχεση της ύφεσης και της ανεργίας. Τα μέτρα αυτά δεν υποκαθιστούν την πολιτική μας για την επαναθεμελίωση ενός ισχυρού κοινωνικού κράτους, αλλά αποτελούν τα πρώτα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.

ΔΙΚΤΥΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Στο εν λόγω σχέδιο δράσης θα επιδιώξουμε να ενταχθούν διάφοροι φορείς, οι δήμοι, η εκκλησία, δομές αλληλεγγύης, ιδιώτες, εθελοντές, κ.ο.κ., μέσα σ΄ ένα πλαίσιο συντονισμού από πλευράς δημοσίου και πλήρους διαφάνειας. Την ανάγκη αποτελεσματικότερου συντονισμού φορέων θα την καλύψουν τα ΔΙΚΤΥΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ που θα λειτουργήσουν άμεσα σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο με την ευθύνη αντίστοιχων Συμβουλίων Αλληλεγγύης. Το σχέδιο δράσης προβλέπει την άμεση ενεργοποίηση ψηφιακής πλατφόρμας για την ηλεκτρονική στήριξη των Δικτύων ( "e-pronoia" για τον πολίτη) και την εποπτεία από την Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Τα άμεσα μέτρα ανακούφισης των θυμάτων της κρίσης οργανώνονται σε 10 άξονες, οι οποίοι παρατίθενται παρακάτω μαζί με κάποιες ενδεικτικές παρεμβάσεις.

1. Νέα σεισάχθεια: ανακούφιση των νοικοκυριών από την υπερχρέωση

Θεσμοθέτηση και εφαρμογή ενός απλού, αποτελεσματικού, διαφανούς και κοινωνικά δίκαιου προγράμματος ρύθμισης των κόκκινων δανείων, το οποίο θα ανακουφίζει πραγματικά τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, δίνοντας προτεραιότητα στην προστασία των πιο αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών και όσων έχουν πληγεί από την κρίση, προς όφελος της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας.

-        Με βάση τα παραπάνω, στο πρόγραμμα ρύθμισης προβλέπονται:

-        Ολική διαγραφή χρεών για τις περιπτώσεις αντικειμενικής μόνιμης αδυναμίας αποπληρωμής.

-        Απαγόρευση σε πιστωτικούς Οργανισμούς ή στην Εταιρεία, προς την οποία έχει εκχωρηθεί η απαίτηση, ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να καταγγείλουν τη σύμβαση δανείου, να εκδώσουν διαταγές πληρωμής και να προβούν σε οποιαδήποτε πράξη αναγκαστικής είσπραξης ή εκτέλεσης των επίδικων απαιτήσεών τους, μέχρι να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση του πλαισίου ρύθμισης των κόκκινων δανείων.

-        Απαγόρευση τηλεφωνικών και άλλων οχλήσεων από εισπρακτικές εταιρείες.

-        Μη επιβάρυνση οφειλής με τόκους υπερημερίας.

-        Εκλογίκευση των επιτοκίων.

2. Ανακούφιση από φορολογικό βάρος και χρέη προς την εφορία

- Καμιά φορολογική υποχρέωση (π.χ. φορολογία ακινήτων) για οικογένειες χωρίς καθόλου εισόδημα.

- Πάγωμα εξυπηρέτησης των χρεών στις εφορίες για οικογένειες χωρίς καθόλου εισόδημα, χωρίς επιβάρυνσή τους. 

- Καθορισμός ανώτατου ορίου για μηνιαία καταβολή χρεών στην εφορία ανάλογα με το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα.

-Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του φορολογικού συστήματος (βλ. παρακάτω) μετατίθεται το φορολογικό βάρος από τους έμμεσους στους άμεσους φόρους, και από τα χαμηλά και μεσαία προς τα υψηλά εισοδήματα. Ενδεικτικά μέτρα εδώ είναι η μείωση του ΦΠΑ για τα βασικά είδη διατροφής, η μείωση του φόρου για το πετρέλαιο θέρμανσης και η σταδιακή αύξηση του αφορολόγητου ορίου.

3. Διασφάλιση πλήρους ιατροφαρμακευτικής φροντίδας για όλους/ες

Οι αλλεπάλληλες μνημονιακές περικοπές των δημόσιων δαπανών για την υγεία τα προηγούμενα χρόνια οδήγησαν το δημόσιο σύστημα υγείας σε οριακή κατάσταση. Η κατάρρευσή του έχει αποφευχθεί χάρη στην ηρωική προσπάθεια των εργαζόμενων σε αυτό. Επιπλέον, υπάρχουν τουλάχιστον τρία εκατομμύρια πολίτες (κυρίως άνεργοι μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι, και τα προστατευόμενα μέλη τους) οι οποίοι, καθώς είναι ανασφάλιστοι, δεν έχουν πρόσβαση σε πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αυτό δεν είναι απαράδεκτο μόνο από ανθρωπιστικής απόψεως αλλά συνάμα και διότι συνιστά μια σοβαρότατη απειλή για τη δημόσια υγεία, πραγματική υγειονομική βόμβα που αν εκραγεί οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές τόσο σε ανθρώπινο όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Επομένως, στις άμεσες προτεραιότητες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αποκατάσταση της λειτουργίας του δημόσιου συστήματος υγείας με την παράλληλη διασφάλιση της πλήρους ιατροφαρμακευτικής κάλυψης για όλους/ες. Έχουμε απόλυτη επίγνωση των δυσκολιών που υπάρχουν εδώ. Ωστόσο, είμαστε αποφασισμένοι να εξοικονομήσουμε τους απαραίτητους πόρους και να κινητοποιήσουμε όλες τις υπαρκτές δυνάμεις ώστε να αντιμετωπιστεί με επιτυχία αυτό το, κυριολεκτικά, ζήτημα ζωής ή θανάτου.

4. Διασφάλιση στέγασης για όλους

Οι επιπτώσεις της μνημονιακής πολιτικής (υψηλή ανεργία,  μείωση κατά 40% των εισοδημάτων των ελληνικών οικογενειών, αθρόα λουκέτα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, υπερφορολόγηση μικρομεσαίων εισοδημάτων και ακίνητης περιουσίας, απελευθέρωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας με πρόσφατο νόμο) και η απουσία κοινωνικής πολιτικής για την κατοικία έχουν οδηγήσει σε οξύτατα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα αναφορικά με ζητήματα στέγης: οι άστεγοι αυξάνονται, πολλοί ενοικιαστές αδυνατούν να πληρώσουν τα ενοίκια τους και πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να χάσουν την ιδιόκτητη κατοικία τους. Τα ακίνητα χάνουν την αξία τους ραγδαία, οι απούλητες κατοικίες υπολογίζονται σε 250.000 και οι  ξενοίκιαστες κατοικίες και διαμερίσματα πολλαπλασιάζονται. 

Το πρόγραμμα της Αριστεράς αντιμετωπίζει το ζήτημα της κατοικίας και της αστεγίας υπό το πρίσμα της φιλοσοφίας «κάθε πολίτης έχει δικαίωμα σε αξιοπρεπή κατοίκηση» και γι’ αυτό θέτει τον εξής μεσομακροπρόθεσμο στόχο: κανένας χωρίς κατοικία - κανένας άστεγος.

5. Διασφάλιση σίτισης για όλους

- Έναρξη προγράμματος «Τροφή για Όλους» με στόχο την κάλυψη βασικών αναγκών σε είδος. Στόχος η κάλυψη των βασικών αναγκών σε κάθε οικογένεια. Υλοποίηση του προγράμματος από δημόσιο φορέα συντονισμού, σε συνεργασία με τους ΟΤΑ και την Εκκλησία της Ελλάδος. Για την επαρκή τροφοδοσία επιδιώκεται επίσης συνεργασία με το Κίνημα χωρίς Μεσάζοντες, τις λαϊκές αγορές και παραγωγούς.

Βασικές κατευθύνσεις του προγράμματος:

- Στήριξη και πολλαπλασιασμός των κοινωνικών παντοπωλείων των δήμων.

- Στήριξη των κοινωνικών παντοπωλείων που λειτουργούν από δίκτυα αλληλεγγύης.

6. Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα, θέρμανση, νερό και τηλέφωνο

Εγκαθίδρυση «Ειδικού Καθεστώτος Έκτακτης Ανάγκης» - Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα, θέρμανση, νερό, δυνατότητα επικοινωνίας.

7. Διασφάλιση της μετακίνησης για όλους

- Δωρεάν μετακίνηση με τις αστικές συγκοινωνίες για ανέργους και άτομα με ελάχιστο εισόδημα, με κάρτα και με κοινωνικά κριτήρια. 

- Απαλλαγή από διόδια για μόνιμους κατοίκους τοπικών περιοχών και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή (στις τοπικές μετακινήσεις και όταν δεν υπάρχει αξιόπιστο εναλλακτικό οδικό δίκτυο) .

- Μείωση της τιμής των διοδίων στον μέγιστο εφικτό βαθμό και στο πλαίσιο της συνολικής επανεξέτασης του θεσμού των συμβάσεων παραχώρησης.

8. Ειδικά σχέδια δράσης για την ολόπλευρη στήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (παιδιά – ηλικιωμένοι – ΑΜΕΑ – θύματα κακοποίησης)

Στήριξη των παιδιών

Δωρεάν προγεννητικός έλεγχος στα δημόσια νοσοκομεία και σε ειδικές δομές Πρωτοβάθμιας Υγείας

Ολόπλευρη στήριξη τοκετού (π.χ. εξασφάλιση αξιοπρεπών επιδομάτων και κατάργηση της συμμετοχής στις ιατροφαρμακευτικές ανάγκες κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό).

Πλήρης δωρεάν εμβολιαστική κάλυψη και συστηματικός ιατρικός προληπτικός έλεγχος όλων των παιδιών.

     Κάλυψη όλων των αιτήσεων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς των δήμων, άλλων δημόσιων φορέων (π.χ. ΟΕΚ).

Ενίσχυση και επέκταση δομών που υποστηρίζουν την οικογένεια όλων των μορφών όπως Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας (ΚΚΠ), παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης παιδιών (ΚΔΑΠ), κατασκηνώσεις, κοινωνικά φροντιστήρια, συμβουλευτική-ψυχολογική στήριξη κλπ.

Ενίσχυση σχολικών επιτροπών για κάλυψη αναγκών θέρμανσης

Αξιοποίηση όλων των ανενεργών κονδυλίων του Υπ. Παιδείας για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού των νέων,  δημιουργία κοινωνικών κυλικείων, οργάνωση σχολικών γευμάτων σε περιοχές με μεγάλα προβλήματα λόγω κρίσης.

Ειδικά προγράμματα στήριξης των παιδιών με μαθησιακές και άλλες δυσκολίες.

Ειδικά προγράμματα στήριξης των σχολείων στις υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας

Επαναφορά της ενισχυτικής διδασκαλίας

-        Δυνατότητα απόκτησης πτυχίου ξένης γλώσσας από την υποχρεωτική εκπαίδευση.

-        Ανάπτυξη μέτρων πρόληψης σχολικής βίας (bullying) και προστασίας ασυνόδευτων παιδιών

-        Δημιουργία δικτύων ανταλλακτικών παζαριών για είδη ένδυσης - υπόδησης κ.λπ.

-        Διασφάλιση - ενίσχυση φοιτητικής μέριμνας και  ειδικό πρόγραμμα υποτροφιών) ώστε οι επιτυχόντες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να μην χάσουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν εξαιτίας οικονομικής ανέχειας.

Επισημαίνουμε ότι πολλές από τις παραπάνω παρεμβάσεις αποτελούν οργανικό μέρος της μεγάλης μεταρρύθμισης στο χώρο της παιδείας, τα κεντρικά στοιχεία της οποίας παρουσιάζονται στο αντίστοιχο κεφάλαιο.

Στήριξη ηλικιωμένων

-        Ενίσχυση, αξιολόγηση δομών κλειστής περίθαλψης ηλικιωμένων (Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων κερδοσκοπικών και Μη)

-        Ενίσχυση αξιολόγηση δομών ανοιχτής φροντίδας όπως Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ), Βοήθεια στο Σπίτι, Τηλεβοήθεια, ΚΑΠΗ

-        Επέκταση επιδομάτων Στεγαστικής Συνδρομής  π.χ ενοίκιο όσων έχουν ελάχιστο εισόδημα

-        Σταδιακή αποκατάσταση των συντάξεων αρχίζοντας από τις χαμηλότερες.

-        Θεσμοθέτηση Εθνικού Συμβουλίου Ηλικιωμένων και ενίσχυση μορφών Διαγενεακής Αλληλεγγύης ( προέκταση του θεσμού της αναδοχής και στους/στις ηλικιωμένους/νες  και ρύθμιση του επαγγέλματος του Φροντιστή ηλικιωμένων.

-        Εναρμόνιση με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων των ηλικιωμένων που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας.

Στήριξη ΑμεΑ

-        Κατά προτεραιότητα εφαρμογή για άτομα με ειδικές ανάγκες όλων των παραπάνω ευνοϊκών ρυθμίσεων, ιδιαίτερα εκείνων που αφορούν:

-        (α) την ελάφρυνση των τραπεζικών δανείων, την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, την ευνοϊκή ρύθμιση των χρεών στην εφορία και τις φοροελαφρύνσεις. 

-        (β) Πλήρης και δωρεάν πρόσβαση στη φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη των ατόμων με αναπηρία.

-        (γ) Δωρεάν χρήση όλων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς από τα ΑμεΑ.

-        (δ) Διεύρυνση των κριτηρίων για την χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης και του κοινωνικού τιμολογίου ΔΕΗ σε οικογένειες που ένα τουλάχιστον μέλος τους είναι άτομο με αναπηρία.

-        Άμεση παύση της περικοπής των εισοδημάτων των ΑμεΑ και σταδιακή αποκατάσταση τους με ακύρωση όλων των μνημονιακών νομοθετικών ρυθμίσεων.

-        Άμεση διευθέτηση της λειτουργίας επιτροπών «Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας» ΚΕΠΑ για μείωση χρόνου αναμονής, αναδρομική καταβολή προνοιακών επιδομάτων και αναπηρικών συντάξεων στους/στις δικαιούχους και συνέχιση της χορήγησής τους μέχρις ότου εξεταστεί ο δικαιούχος από τα ΚΕΠΑ, καθώς και πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη μέχρι την ημερομηνία αυτή.

-        Καταβολή των κοινωνικών επιδομάτων σε σταθερή μηνιαία καθορισμένη  ημερομηνία.

-        Έκδοση κάρτας αναπηρίας εν είδη ταυτότητας, της οποίας θα γίνεται χρήση σε κάθε περίπτωση που το άτομο με αναπηρία επιβάλλεται να αποδείξει το ποσοστό αυτής.

-        Ενίσχυση των ειδικών σχολικών μονάδων, που δε θα λειτουργούν ως «χώροι φύλαξης», αλλά ως χώροι παροχής ειδικής εκπαίδευσης, στελεχωμένες με εξειδικευμένο προσωπικό για τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών.

-        Άμεση  καταβολή  των  καθυστερουμένων  επιχορηγήσεων  από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ  προς τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας και άμεση  υπογραφή  νέων συμβάσεων.

Εργασιακή ασφάλεια και σταθερότητα  για όλους τους εργαζόμενους στην ειδική αγωγή και τις προνοιακές δομές, με καταβολή όλων των δεδουλευμένων στους εργαζόμενους που παραμένουν απλήρωτοι  εδώ και πάρα πολλούς μήνες.

Στήριξη των θυμάτων κακοποίησης

Αφορά σε ζητήματα όπως η βία κατά των γυναικών, η εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και η εργασιακή εκμετάλλευση.

--Δημιουργία νέων δομών με αξιοποίηση των υπαρχόντων ξενώνων και κτιρίων. 

--Συμβουλευτικά Κέντρα

--Τηλεφωνική Βοήθεια - Κέντρο Καταγγελιών σε 24ωρη βάση όλο το χρόνο.

9. Καταπολέμηση της ακρίβειας

-Σταδιακή μείωση των έμμεσων φόρων που συνήθως επιβαρύνουν τις τελικές τιμές (στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης και ειδικότερα του σκέλους  που αφορά την μετατόπιση φορολογικού βάρους από τους έμμεσους στου άμεσους φόρους).

-Έλεγχος των τιμών στις πηγές διαμόρφωσης του κόστους προϊόντων και υπηρεσιών

-Ειδικό σχέδιο δράσης εναντίον των καρτέλ και γενικότερα των ολιγοπωλιακών καταστάσεων στην αγορά με παρεμβάσεις όπως η ενίσχυση της επιτροπής ανταγωνισμού

-Ιδιαίτερα αυστηρός έλεγχος σε όλες τις πτυχές της εμπορίας πετρελαιοειδών.

-Ευνοϊκή τιμολογιακή πολιτική από τις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς

-Καθιέρωση ενός γνήσιου τιμαρίθμου που θα αποτυπώνει τις πραγματικές δαπάνες των νοικοκυριών

10. Αντιμετώπιση της «πολιτισμικής φτώχειας»

Με ειδικές παρεμβάσεις που ενθαρρύνουν και διασφαλίζουν την πρόσβαση των φτωχών και των περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων στην παραγωγή και απόλαυση πολιτισμικών αγαθών. Ενδεικτικές παρεμβάσεις είναι:

(α) η σχεδιαζόμενη, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, μετατροπή των σχολείων σε χώρους αναφοράς κάθε γειτονιάς ως ανοιχτά κέντρα πολιτισμού, δημιουργικής καλλιτεχνικής απασχόλησης, αθλητισμού, μουσικής παιδείας και ηλεκτρονικών εφαρμογών.

(β) αξιοποίηση και άλλων δημόσιων χώρων για την διευκόλυνση της παραγωγής και την παρουσίαση του έργου πρωτοποριακών πολιτισμικών ομάδων,

(γ) η θεσμοθέτηση της «κάρτας πολιτισμού» που θα την παρέχει ο ΟΑΕΔ στους άνεργους και με αυτή θα διασφαλίζεται η δωρεάν πρόσβαση σε όλα τα επιχορηγούμενα από το κράτος πολιτιστικά δρώμενα,

(δ) ενίσχυση και εμπλουτισμός των δημόσιων βιβλιοθηκών (δήμοι, σχολεία, πανεπιστήμια κ.λπ.).