της Έφης Κωτσάκη*
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ στις 26/09/2014
Οι δυτικές επεμβάσεις, με πυρήνα τις ΗΠΑ, σε τρίτες
χώρες μεταπολεμικά κατηγοριοποιούνται από την άποψη των συνεπειών τους σε τρεις
ομάδες: η πρώτη αναφέρεται στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, στις χώρες της
Ευρώπης (δυτικής ιδίως) και της Άπω Ανατολής (Ιαπωνία, Ν. Κορέα, Ταϊβάν,
Σιγκαπούρη). Η δεύτερη, στις πολυάριθμες επεμβάσεις σε τριτοκοσμικά κράτη,
συχνά συγκεκαλυμμένες με τη μορφή πραξικοπήματος σχεδιασμένου από τη CIA, στα
χρόνια του ψυχρού πολέμου, όπως στο Ιράν (1953), στη Γουατεμάλα (1954), στην Ινδοκίνα
(1950-1975), στο Κονγκό (1960-1), στη Βραζιλία (1964), την Ελλάδα (1967), τη
Χιλή (1973), την Αργεντινή (1976), τη Νικαράγουα (1979-1990) κ.λπ. Τέλος, η
τρίτη ομάδα επεμβάσεων αναφέρεται στα μονοπολικά, μεταψυχροπολεμικά χρόνια, στο
Ιράκ (1990 έως σήμερα), στη Γιουγκοσλαβία (δεκαετία '90), τη Μέση Ανατολή,
Βόρεια (ιδίως) Αφρική και στον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο, στην πρώην Σ.Ε. με
τελευταίο, κορυφαίο παράδειγμα την Ουκρανία.
Μεταψυχροπολεμικές Δυτικές Επεμβάσεις
Δεν κατηγοριοποιούμε τις επεμβάσεις αναλόγως αν είναι
άμεσες στρατιωτικές, έμμεσες πραξικοπηματικές, με υποκίνηση εξεγέρσεων τύπου
ΜΚΟ -Σόρος- "πολύχρωμων επαναστάσεων" κ.λπ. Υποστηρίζουμε ότι οι
τρεις αυτές ομάδες επεμβάσεων, υποκινημένες από μια ενιαία διαχρονική επιθυμία
κυριαρχίας του δυτικού ιμπεριαλιστικού πυρήνα,
α) οδήγησαν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα τις χώρες όπου
εκδηλώθηκαν,
β) διέπονται από "νόμους",
γ) διαδοχικά έχουν χειρότερα αποτελέσματα για τις υφιστάμενες την επέμβαση
χώρες, όσο και για το σύνολο σχεδόν της ανθρωπότητας, με την εξαίρεση του
"1%".
Α) Η πρώτη μεταπολεμική περίοδος: επεμβάσεις ανοικοδόμησης
Όπου επιχειρήθηκαν, σε Ευρώπη - Άπω Ανατολή,
δημιούργησαν σχετικά αξιόπιστες αναπτυξιακές, αυτενεργείς κρατικές δομές, συχνά
ανταγωνιστικές με τις οικονομίες του ιμπεριαλιστικού πυρήνα. Αν και πρόσφατοι
θανάσιμοι αντίπαλοι, ο πυρήνας περιέβαλε στοργικά τους εχθρούς του, τους
επέτρεψε να στήσουν γερές κρατικές δομές (υπό τον δικό του τελικό έλεγχο), να
αναπτυχθούν και βαθμιαία να τον ανταγωνιστούν οικονομικά. Είτε αποδώσουμε αυτή
τη συμπεριφορά στην ύπαρξη του "σοσιαλιστικού" κόσμου, είτε στο
"φορντικό" στάδιο καπιταλιστικής ανάπτυξης με τις απαιτήσεις για
μαζική παραγωγή - κατανάλωση κ.λπ., η συνολική αποτίμηση της περιόδου γι' αυτά
τα κράτη, παρά τα τότε μόλις διαφαινόμενα μελλοντικά αδιέξοδα, δεν είναι
αρνητική. Θεωρούμε αυτές τις επεμβάσεις τυπικές της περιόδου ανόδου του
μεταπολεμικού καπιταλισμού.
Β) Επεμβάσεις ψυχροπολεμικές - αντικομουνιστικές - αντιεθνιστικές
Διαφορετικές ήταν οι επεμβάσεις και τα αποτελέσματά
τους στη δεύτερη περίπτωση, χρονικά άμεση διάδοχο της πρώτης, απέχοντας πολύ
από το "αγαθοεργό" πρότυπο της προηγούμενης. Ούτε ώθησαν σε
παραγωγική αναβάθμιση, ούτε συνέβαλαν στη δημιουργία σχετικά, έστω, ανεξάρτητων,
στέρεων κρατικών δομών, αλλά ούτε και προκάλεσαν τη διάλυσή τους, όπως θα δούμε
ότι συμβαίνει με την τρίτη περίπτωση. Ο απροκάλυπτος στόχος τους ήταν η
διατήρηση της εξάρτησης από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, η αποφυγή σύμπλευσης με
τους αδέσμευτους ή/και με τον υπαρκτό σοσιαλισμό. Από αναπτυξιακή άποψη,
συνέβαλαν στη στασιμότητα των χωρών που τις υπέστησαν, συγκριτικά τουλάχιστον
με τον ιμπεριαλιστικό πυρήνα. Συχνά όμως πραγματοποιήθηκε μια κάποια
οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη σε απόλυτους (όχι συγκριτικούς με τη Δύση) όρους.
Αποτιμούμε αρνητικά τη δεύτερη αυτή ομάδα επεμβάσεων, διότι καθήλωσαν τις χώρες
που τις υπέστησαν στη σκιά του παγκόσμιου πολιτισμού, θεωρώντας τες ως
επεμβάσεις διατήρησης - συντήρησης, ταιριαστές στην περίοδο ακμής, ωριμότητας,
ή στασιμότητας του μεταπολεμικού καπιταλισμού.
Γ) Μεταψυχροπολεμικές επεμβάσεις, "ανθρωπιστικές" -
"αντιτρομοκρατικές" - κατά κρατών "παριών"
Αν στην πρώτη ομάδα επεμβάσεων προκλήθηκαν ανορθωτικά
συνολικά αποτελέσματα, στη δεύτερη μετά βίας (και αν) παρατηρούνται εδώ ή εκεί
θετικές όψεις, ενώ γενικά αποτιμούνται αρνητικά, σε κάθε περίπτωση όμως δεν
προκλήθηκε διάλυση των κρατικών δομών. Τα πράγματα αποδεικνύονται πολύ
χειρότερα για την τρίτη ομάδα, των "ανθρωπιστικών" -
αντιτρομοκρατικών - κατά κρατών "παριών" επεμβάσεων σε Ανατολική
Ευρώπη, Καύκασο, Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Βόρεια - Κεντρική Αφρική κ.λπ. Πίσω
τους σωρεύουν καταστροφές, θυμίζουν τον Άγγελο της Ιστορίας του Mπένγιαμιν με
την Ιστορία σαν μια ακατάπαυστα αυξανόμενη σωρό ερειπίων.
Γραμμένο στα 1940, αυτό το μαύρο ιστορικό σχόλιο
ταιριάζει απόλυτα εδώ. Κάτι τόσο τραγικό θα ήταν δύσκολο να γραφτεί και
υποστηριχθεί για τα μεταξύ 1945-1990 χρόνια, όσο κι αν συνέβησαν τρομακτικά
πράγματα (π.χ. Βιετνάμ). Τρομάζει η ψυχρή καταστροφική μανία που δεν εγκυμονεί
ελπίδα, το μόλις συγκαλυπτόμενο χάος. Ανύπαρκτη ευημερία, ανάπτυξη, πρόοδος,
ούτε καν διατήρηση της κρατικής δομής, δημογραφική κάμψη, μείωση του
προσδόκιμου ζωής, ξεριζωμός αναμένουν τους ταλαίπωρους στους οποίους το
ιμπεριαλιστικό κέντρο συγκεντρώνει την "ανθρωπιστική" -
"αντιτρομοκρατική" προσοχή του.
Δείτε τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία. Οι
καταστροφικές προσπάθειες του ιμπεριαλιστικού κέντρου διαρκώς επεκτείνονται: ο
Ομπάμα στην πρόσφατη, κακώς αγνοημένη, σύσκεψη ΗΠΑ - αφρικανικών χωρών,
προανήγγειλε αύξηση των κοινών "αμυντικών και ειρηνευτικών αποστολών"
με όσες πρόθυμες χώρες να εμπλακούν. Σε γρήγορη μετάφραση από τα... οργουελιανά
στα ελληνικά, αναμένουμε εξάπλωση του χάους της βόρειας και μουσουλμανικής
Αφρικής στην υπόλοιπη ήπειρο, για να ανασταλεί η κινεζική διείσδυση. Κακόμοιρη
Αφρική...
Η τρίτη κατηγορία επεμβάσεων αντιστοιχεί με την
περίοδο παρακμής και σήψης του μεταπολεμικού καπιταλισμού: στην προσπάθεια
διατήρησής του, παρά την ανικανότητά του να ωφελήσει τη μεγάλη πλειονότητα της
ανθρωπότητας, προκαλεί χάος και καταστροφές, απειλεί να εγκλωβίσει την εξέλιξη
του παγκόσμιου πολιτισμού σε έναν ολοκληρωτικό εφιάλτη χωρίς προηγούμενο.
Καθιστώντας σαφή την αρνητική εξέλιξη των δυτικών
επεμβάσεων, ελπίζουμε να διασαφηνίσει πως το μόνιμο αποτέλεσμά τους είναι πλέον
το χάος και η διάλυση όχι ως εξαίρεση, αλλά ως κανόνας.
Καιρός είναι να σταθούμε αποφασιστικά απέναντί τους.
*Η ΕΦΗ ΚΩΤΣΑΚΗ είναι
Μέλος της Γραμματείας Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ,
Μέλος της Πρωτοβουλίας «Ελεύθερη Μεσόγειος» και
Μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Σοσιαλιστικής Τάσης του ΣΥΡΙΖΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου